Sanayiciler Kulübü'nde düzenlenen basın toplantısında EBSO'nun 100 büyük şirketini açıklayan Ege Bölgesi Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, listede yer alan firmaların üretimden satışlarının bir önceki yıla göre yüzde 22'den yüzde 8.9'a düştüğünü belirterek, sanayicilerin özkaynaklarının eridiği ve firmaların fason üretime yöneldiği uyarısında bulundu. Özellikle karşılıksız çeklerin patladığına dikkat çeken Yorgancılar, "Dünyada üretim yapmayan ülkelerin hepsi bitti. Bitmek istemiyorsak üretim yapmalı, yatırım iklimini iyileştirmeliyiz" dedi.
Fasona yöneldiler
Listedeki firmaların yüzde 80'inin üretim yerinin İzmir olduğunu belirten Yorgancılar, geçen yılki listede yer alan 55 firmanın sırasında yükseldiğini, 30 firmanın düştüğünü, 10 firmanın yerini koruduğunu, 5 firmanın da listeye yeni girdiğini açıkladı. Yorgancılar, "Üretimden satışlar bir önceki yıla göre yüzde 22'den yüzde 8.9'a düştü. 2010-2011'de yakaladığımız başarılı ivmeyi 2011-2012 döneminde gerçekleştiremedik. AB ve iç talepte daralmadan dolayı istenen performans gerçekleşmedi. Türkiye geçen yıl yüzde 2.2 büyümeyi yeni ihracat pazarları bularak gerçekleştirdi" diye konuştu.
İlk 100'de Ar-Ge çalışması yapan 40, yabancı sermayeli 22, zarar bildiren 16, kar bildiren 84 firmanın olduğunu dile getiren Yorgancılar, ekonomideki olumsuz durumun firmaları etkilediğini kaydetti. Yorgancılar, şöyle devam etti: "Firmaların özsermayenin azalmasına, erimesine engel olamadıkları sonucu ortaya çıktı. Faiz oranları düştüğü için faiz giderleri aşağı indi ama özsermaye yüzde 11.2 düştü. Özsermaye yetersizliği olduğunu biliyoruz. Bu nedenle firmalar döviz bazlı borçlanmaya gidiyorlar. Öz kaynaklarını borç yoluyla karşılıyorlar. Bankalardan kredi almadığı müddetçe şirketlerin sistemi devam ettirmesi sözkonusu değil. İstihdamda yüzde 6.4'lük bir azalma olduğunu tespit ettik. 100 firmanın 55 bin olan çalışan sayısı 51 bine düştü. Sanayici daha az insanla verimliliği artırarak performansı yakaladı. Ayrıca firmaların fason üretime yöneldiğini gördük".
Karşılıksız çek patladı
Firmanın özkaynak yetersizliğinin borç stoğunu artırdığını belirten Yorgancılar, kardan taviz veren sanayicinin vadeleri de 5-6 aya çıkardığına dikkat çekti. enflasyondaki artışa rağmen sanayicinin fiyat artıramadığını dile getiren Yorgancılar, "Özellikle son günlerde çeklerin önemli oranda ödenmediği, karşılıksız çıktığı şikayetleri geliyor" dedi.
Türkiye'nin yatırım iklimini ve istihdam politikalarını iyileştirmeye ihtiyacı olduğunu vurgulayan Yorgancılar, "Üretim yapmayan ülkelerin hepsi bitti. Biz de bitmek istemiyorsak üretim yapmak zorundayız. Dünya ticaretinin batıdan doğuya kaydığı bir ortamda Türkiye'nin bulunduğu konum nedeniyle önü açık. Türkiye büyüyecekse sadece ihracatla, yurtiçi taleple büyümemeli. İki bacaklı büyümeliyiz. Bunlar da yatırımla olacak konular. Belirsizliklerin kalkması ve istikrar çok önemli" dedi.
Dövizle borçlanmayın
Döviz kurundaki artış sonucu ortaya çıkan kur farkının bilançolara olumsuz yansıyacağını dile getiren Yorgancılar, döviz geliri olmayan sanayicinin dövizle borçlanmaması uyarısında bulundu. Dolarda en az yüzde 15 devalüasyon yaşandığını kaydeden Yorgancılar, şunları söyledi. "Dolar kuru 2 lira da olur, 2.1 lira da. Ne olacağını bugünkü ortamda söylemek son derece zor. Amerikan Merkez Bankası'nın yaptığı açıklama beklenmeyen bir açıklama değildi. Merkez Bankası piyasaya döviz sattı ama satmadan önceki kur ile sattıktan sonraki kur aynı kaldı. Piyasaların istediği talep henüz karşılanmamış demek ki. Dövizin üstündeki baskıyı azaltmak için Merkez Bankası'nın gecelik faizleri 25-50 puan artırması gerekiyor. Ama bu da faizi ve enflasyonu yukarı çıkarır. O zaman da faiz giderleri yeniden yukarı çıkar. Ben sanayiciye döviz geliri varsa dövizle borçlanmasını tavsiye ediyorum. Döviz girişiniz yoksa dövizle borçlanıyorsanız kur farkında her zaman zarar yazma riski ile karşı karşıya kalıyorsunuz".
5 Petkim dışarı gitti
Bankacıların sanayiciye herhangi bir baskı yapıp yapmadığı yönündeki soruyu yanıtlayan Yorgancılar, kurumlar vergisi rekortmenleri listesinde 13 firmadan 11'inin bankacılık sektöründe olduğunu dile getirdi. Yorgancılar, "Bankaların ne kar ettiğini hesabını sormak haddimiz değil. Orası da bir ticarethane. Ama şunu unutmamak lazım. Bankacılık olmayınca sanayicilik, sanayicilik olmayınca bankacılık olmuyor. Bankalar mevduat gelirleri ile bu karlılığı yakalayamaz. En çok faizden para satmaktan kazanıyorlar" dedi. Faiz lobisi yerine kar lobisi demenin daha doğru olacağını ifade eden Yorgancılar, Türkiye'de son 10 yılda dışarı çıkan paranın 20 milyar dolar olduğunu söyledi. Yorgancılar, "Bu 5 Petkim demek. Biz 5 Petkim'i kaçırmışız. Bunlar bu parayı faizden, borsadan kazandılar" diye konuştu.
EBSO'NUN AÇIKLADIĞI LİSTE
SIRASI FİRMA ÜNVANI ÜRETİMDEN SATIŞLAR (BİN TL)
1 TÜPRAŞ İZMİR RAF. 14.871.050
2 PETKİM PETROKİMYA 3.970.626
3 PHILSA PHILIP MORRIS 1.800.699
4 İZMİR DEMİR ÇELİK 1.562.122
5 X XX
6 JTI TÜTÜN ÜRÜNLERİ 797.521
7 KOCAER HADDECİLİK 760.915
8 ÖZKAN DEMİR ÇELİK 743.821
9 PINAR SÜT 720.385
10 KÜÇÜKBAY YAĞ 677.110
11 CMS JANT VE MAKİNA 477.703
12 KARAKAŞ ATLANTİS 424.860
13 PINAR ENTEGRE ET 417.354
14 DELPHI AUTOMOTIVE XX
15 KARDEMİR ALİAĞA ŞB 396.147
16 KOZA ALTIN İŞL. 388.422
17 AKDENİZ KİMYA 376.195
18 ANADOLU EFES İZMİR 334.201
19 ÇEBİTAŞ DEMİR ÇELİK 333.826
20 POLİNAS PLASTİK 330.649
21 HİDROMEK ESBAŞ ŞB. XX
22 SCHNEIDER ELEKTRİK 305.058
23 KANSAI ALTAN BOYA 283.188
24 HUGO BOSS LTD. ŞTİ. 277.860
25 POLİBAK PLASTİK FİLM 264.490
26 BATIÇİM 262.498
27 EGE PROFİL TİC 260.142
28 İMBAT MADENCİLİK 259.813
29 ÇAMLI YEM 232.519
30 EGE SERAMİK SANAYİ 223.035
31 NORM CİVATA 218.982
32 DYO BOYA 204.551
33 ÇİMENTAŞ T.A.Ş. 202.888
34 TÜRK TUBORG 196.767
35 BAK AMBALAJ 191.519
36 ALLIANCE ONE TÜTÜN 188.423
37 OPET FUCHS MADENİ YAĞ XX
38 SUN TEKSTİL 183.151
39 AGROMEY GIDA 179.136
40 VE-GE HASSAS KAĞIT 170.350
41 T.T.L. TÜTÜN 166.041
42 KLİMASAN KLİMA 158.872
43 ALİAĞA ÇAKMAKTEPE XX
44 SOCOTAB SAN 155.571
45 CEVHER DÖKÜM 152.091
46 EGE ENDÜSTRİ 145.564
47 ÖZGÖRKEY GIDA 145.430
48 EGE GÜBRE 144.495
49 S.S. TARİŞ ÜZÜM 139.816
50 ESEN PLASTİK 136.657
51 CEVHER JANT SAN 134.026
52 OSMAN AKÇA 128.925
53 DALAN KİMYA XX
54 KATMERCİLER ARAÇ 124.365
55 ALKİM KAĞIT 121.003
56 ÖRGEN GIDA XX
57 BAĞ YAĞLARI T.A.Ş. 120.793
58 EKOTEN TEKSTİL 120.443
59 ÇİMBETON 119.770
60 ROTEKS TEKSTİL XX
61 SUNEL TİCARET 114.718
62 TYH TEKSTİL 114.598
63 ÜNİTEKS 102.687
64 TİCARET VE SANAYİ XX
65 VİKİNG KAĞIT 100.616
66 EGEPLAST 100.567
67 PINAR SU 98.631
68 EGE-TAV EGE TARIM 95.612
69 BAYLAN ÖLÇÜ ALETLERİ 94.667
70 TEZOL TÜTÜN 93.847
71 BTM BİTÜMLÜ TECRİT 93.097
72 MAYTEKS ÖRME 90.485
73 EGE FREN 89.272
74 AGROBEST TARIM 87.131
75 SPOT TEKSTİL XX
76 DYO MATBAA MÜREK. 84.219
77 ÇAĞLAYAN XX
78 İZMİR SENKROMEÇ 82.235
79 MİCHA GALVANİZLİ ÇELİK79.739
80 XXX XX
81 TARİŞ PAMUK XX
82 İZELTAŞ 75.548
83 VİKİNG TEMİZLİK 70.705
84 ATAER ENERJİ 69.133
85 KONFOR DAY. TÜK. 68.455
86 K.F.C. GIDA 68.207
87 ZF LEMFÖRDER AKS 65.340
88 PÜTAŞ PAMUK SANAYİ XX
89 YATPA DAY. TÜK. 61.044
90 SARIGÖZOĞLU XX
91 YÜKSEL TEZCAN 59.954
92 STP GIDA XX
93 DB TARIMSAL ENERJİ XX
94 ANATOLIA TARIM 56.833
95 TUKAŞ GIDA 56.090
96 TEKNOPET PLASTİK 54.846
97 ATİK METAL 54.728
98 EZGİ KONFEKSİYON 53.888
99 BARAN AMBALAJ 52.132
100 BATI BASMA SANAYİ 51.950
Editör: TE Bilişim
